گالوانیزه سرد چیست و چه کاربردهایی دارد؟

گالوانیزه یکی از روش های مهم برای محافظت از خوردگی یا  جلوگیری از تخریب فلز است. به دو نوع گالوانیزه سرد و گرم تقسیم می شود. در واقع در گالوانیزه از یک لایه رنگ غنی شده در سطح قطعات فولادی یا آهنی استفاده می‌شود.

فرآیند گالوانیزه کردن، با اضافه کردن یک روکش روی فلز پایه صورت می‌گیرد. این روکش به منظور افزایش استحکام، بالا رفتن کارآیی و دوام فلز بسیار موثر است.

میزان مقاومت پوشش مناسب برای گالوانیک، با ضخامت فلز مورد نظر متناسب است. از این رو در صورتی که استقامت فلز، اهمیتی بسیاری داشته باشد از روش گرم برای گالوانیزه کردن استفاده می‌شود.

با توجه با استانداردهای مرتبط با محصولات فلزی، روش سرد در گالوانیزه کردن بنا بر توضیحاتی که ارائه خواهیم داد، بیشتر و راحت تر استفاده می‌شود.

در ادامه به بررسی دقیق گالوانیزاسیون و کاربردهای گالوانیزه سرد خواهیم پرداخت.

گالوانیزه سرد چیست؟

گالوانیزاسیون سرد در واقع یک پوشش تک لایه و جزئی به صورت مایع است. این پوشش با خصوصیت مایعاتی به شکل ویسکوزیته بالا تهیه می‌شود.

در روش سرد گالوانیزه پوششی که روی سطح مورد نظر انجام می‌شود، به صورت یک لایه الکتریکی یا الکتروپلیت است.

الکتروپلیت یا آبکاری الکتریکی، نوعی فرآیند روکش دهی روی فلز است. با احیای کاتیون ها به وسیله جریان الکتریکی، چسبندگی یک لایه محافظ از جنس روی را فراهم می‌کند. از گالوانیزه سرد به عنوان روشی برای تولید ورق گالوانیزه نیز یاد می‌شود.

فلزات گوناگون مانند فولاد و آهن در اثر تغییرات محیطی، نسبت به رطوبت و اکسیژن حساس هستند، پتانسیل خوردگی و تخریب شدیدی در آن ها وجود دارد.

بنابراین محافظت از فلزات در برابر تهدید های محیطی، بسیار مهم هست که گالوانیزاسیون سرد این کار انجام می‌دهد.

در گالوانیزه نوع سرد از یک لایه رنگ غنی شده از جنس روی، در سطح قطعات فلزی استفاده می‌شود. این شیوه در مقایسه با گالوانیزه گرم دوام کمتری دارد.

در شرایطی که استقامت فلز از اهمیت ویژه ای برخودار باشد، از گالوانیزه کردن سرد استفاده نمی‌شود.

موارد بیشتر راجب گالوانیزه سرد

کالوانیزه سرد عملا به فرآیندی گفته می شود که طی آن، رنگ حاوی ماده زینک را بر روی سطح فلز پخش می کنند تا از خوردگی و زنگ زدگی آن جلوگیری شود. البته اصطلاح گالوانیزاسیون سرد در میان افرادی که در صنعت روکش کردن فلز ها و غیره به کار مشغول هستند، اشتباه به کار می برد. رنگ های زینک دار ممکن است با قلمو، فرچه و یا اسپری و بسیاری ابزار دیگر بر سطح پخش شود. همچنین برای روکش کردن فلزات از روش الکترو گالوانیز نیز می توان بهره گرفت. تفاوت روش گالوانیزه سرد با دیگر روش های پوشش دهی فلزات در این است که رنگ حاوی زینک حاوی یک نوع ترکیب اتصال دهنده می باشد. به این صورت که در صورت پخش کردن این رنگ بر روی فلز، رنگ با سطح فلز پیوند خورده و به بهترین نحو از فلز نگهداری می کند. برعکس گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد علاوه بر به وجود آورن یک نوع محافظ که به عنووان مانع برای آسیب دیدگی عمل می کند، میزان معینی از حفافظت کاتدی را نیز فراهم می سازد.

نحوه انجام گالوانیزاسیون سرد

شیوه کاربردی گالوانیزاسیون سرد با توجه به انواع روش‌های گوناگون محافظت از فلز، کمی متفاوت است. زیرا در واقع یک فرآیند شبیه به نقاشی کردن هست.

در این روند محافظتی، می‌توان با یک قلم موی رنگ آمیزی، یک غلطک یا پیستوله برای اجرای گالوانیزه استفاده کرد. در برخی موارد خاص از دستگاه‌های همزن برقی یا میکسر برای ایجاد لایه محافظ روی فلزات مورد نظر نیز استفاده می‌شود.

آماده سازی سطح مورد نیاز برای ایجاد محافظ در روش سرد، به نسبت روش‌های دیگر به خصوص روش گرم، دردسر و پیچیدگی کمتری دارد.

کاربردهای گالوانیزه سرد

با توجه به کارکرد گالوانیزه به روش سرد و میزان قطر لایه ای که در این شیوه استفاده می شود، این نوع گالوانیزه کاربردهای به خصوصی دارد.

در نوع سرد گالوانیزه مقدار لایه محافظ، حدودا برابر یا 25 میکرون هست. البته که همین مقدار برای محافظت از فلز بسیار تاثیرگذار می‌باشد.

معمولا از روش سرد برای گالوانیزه کردن در صنایع مرتبط به ساخت خودرو، قطعات سازی صنعتی، تولید مفتول‌های توری مرغی، تولید پیچ و مهره، ساخت ورقه های رنگی و ساخت شیروانی استفاده می شود.

علاوه بر موارد مذکور، کاربردهای گالوانیزه سرد برای مصارف محافظتی در ساختار پل ها، مخازن، استراکچر یا زیرساخت‌های فلزی، خطوط انتقال نیرو، شاسی های خودروهای سنگین و سبک، لوله های گلخانه ای و شناورهای آبی یا دریایی مورد استفاده است.

در سطوح گسترده تر از لحاظ صنعتی و تولیدی، از گالوانیزاسیون سرد برای تکمیل فرآیند پروژه‌های ساخت و تجهیز نیروگاهی، صنایع نفتی، گاز و پتروشیمی نیز استفاده می شود.

لوله های فلکسی یا خرطومی غیر فلزی

لوله های فلکسی یا خطومی نوع LFNC-B که غیر فلزی می باشند، با لایه د اخلی و نازکی از جنس PVC، با شکل منحصر به فردی که دارد از انعطاف بالایی برخوردار بوده و به راحتی خم می شود و یکی از بهترین گزینه ها برای سیم پیچی دیوار های خانه به شمار می آید. لوله های فلکسی یا خرطومی، به شکلی طراحی شده اند که در دیوار های خشک، تر و یا مناطق چرب و روغنی مورد استفاده قرار بگیرند و غیر قابل اشتعال هستند. این نوع لوله ها هم برای برق کشی صنعتی و  هم خانگی، داخلی و یا خارجی مناسب می باشد. همچنین می توانند در مکان هایی مانند استخر، سونای بخار و یا سیستم خنک کننده هوا و کولر استفاده شوند.

لوله های فلکسی یا خرطومی فلزی:

به دلیل ضد آب و رطوبت بودن این نوع لوله ها، گزینه مناسبی برای روکش کردن سیم های برق در شرایطی می باشد که در آن دما بسیار بالا بوده و یا رطوبت بسیار زیاد است. این نوع لوله ها بیشتر در ماشین های کاغذ سازی، تصفیه خانه آب، پل ها و تسهیلات پتروشیمی به کار می رود چرا که لایه بیرونی لوله های فلکسی یا خرطومی از نوع فلزی، با روکش پلاستیکی و ضد آب پوشانده شده اند و بروز هرگونه آب را به سیم های برق مختل می کنند.

مقایسه گالوانیزه سرد و گرم

البته که هر دوع از گالوانیزه هر دو به یک منظور کار می روند، اما طریقه استفاده از هر روش و عملکرد آنها با یکدیگر به طور قابل توجهی متفاوت می باشد. متاسفانه، گالوانیزه سرد به اندازه گالوانیزه گرم از محافظت بالایی برخورداز نیست چرا که در گالوانیزه سرد، رنگ فقط بر سطح فلز کشیده شده و مانند گالوانیزه گرم به خورد فلز نمیرود. اما به هر حال، گالوانیزه سرد هم منفعت های مختص به خود را دارد. گالوانیزه سرد کم هزینه تر بوده و زمان کمتری را برای پوشش دهی می گیرد.

و در آخر…

با در نظر داشتن این موضوع که اکثر فلزات در برابر تغییرات هوای محیط دچار خوردگی و تخریب می شوند، باید از یک شیوه مناسب برای محافظت از فلزها استفاده کرد. گالوانیزاسیون سرد یک روش بسیار راحت و مناسب برای محافظت از فلزهایی همچون آهن و فولاد در برابر پتانسیل‌های تخریبی است.

در گالوانیزه نوع سرد همانند یک فرآیند نقاشی کردن، از ابزارهایی ساده ای چون قلم مو و پیستوله استفاده می شود. با پوشانیدن مایع گالوانیزه روی فلز، می‌توان به عمر فلز افزود.

نکته‌ مهم در بکارگیری از شیوه پوشاندن فلزات با یک مایع مخصوص، مرتبط به کاربردهای گالوانیزه سرد است. این روش در مقایسه با سایر روش ها به استقامت فلز همانند شیوه گرم کمک نمی‌کند، اما کاربرد های بسیاری دارد. امروزه در بیشتر صنایع خودروسازی، تاسیسات گلخانه ای، گالوانیزاسیون سرد کاربد دارد. همچنین در سطوح صنعتی و تولیدی مرتبط با تجهیزات نیروگاهی و نفت،گالوانیزاسیون سرد بکار گرفته می شود.