لوله‌ی pvc یکی از انواع لوله‌های برقی هست که جهت عبور دادن انواع سیم و کابل مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله برق یا کاندوییت از جمله تجهیزاتی می‌باشد که استفاده از آن در برق ساختمان بسیار رایج است. این لوله‌های pvc به منظور محافظت از کابل‌های برق در مسیر سیم‌کشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر نگهداری و مراقبت از سیم‌ها، به سیم‌کشی نظم می‌بخشند و امنیت آن را تأمین می‌کنند.
از لوله‌های برق برای نگهداری و حفاظت از کابل‌های برق در طول مسیر سیم‌کشی استفاده می‌شود که هم به صورت توکار و هم روکار در ساختمان کاربرد دارند. استفاده از آنها دوام و ماندگاری سیم‌کشی ساختمان را بالا می‌برد و تعمیر، تعویض و یا تقویت کابل‌ها را آسان‌تر می‌کند. نیز دارای اتصالات مخصوص به خود هستند که شامل بوشن، زانوی معمولی، دو راهی، سه راهی و زانویی در دار، جعبه تقسیم گرد و چهار گوش و قوطی کلید هست.
تعیین تعداد سیم‌های مجاز داخل لوله‌ی pvc
لوله‌های برق در جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند که انتخاب نوع و کیفیت آنها به کاربرد مورد نظر مشتریان بستگی دارد. امروزه اکثراً ترجیح می‌دهند از لوله‌ی pvc استفاده بکنند. علت آن هم مقاوم بودن در مقابل مواد شیمیایی، استحکام مکانیکی، مقاومت در مقابل زنگ زدگی و خوردگی، سبک و ارزان قیمت بودن و همچنین عدم اشتعال لوله‌ی pvc می‌باشد.
ویژگی لوله‌ی pvc
- وزن کم
- سهولت نصب
- مقاومت کافی در برابر هرگونه مواد شیمیایی
- عایق خوب
- سرعت نصب بالا
- هزینه مقرون به صرفه
- مقاومت بالا در برابر ضربه
- عدم جذب رطوبت
- تنوع ابعاد
از آنجا که دیواره‌های لوله‌ی pvc ضخیم‌تر از مجرای فلزی هست، می‌تواند سیم‌های کمتری را در خود نگه دارد از آن جا که این لوله‌ها از نظر الکتریکی کاملاً عایق هستند، لذا نمی‌توان از آنها به عنوان سیم زمین استفاده کرد، بلکه باید در داخل لوله علاوه بر سیم‌های حامل جریان، سیم جداگانه‌ای به عنوان سیم زمین قرار داد.
سیم ارت
سیم ارت یا سیم اتصال به زمین یکی از روش‌های جلوگیری از برق گرفتگی می‌باشد. نشتی جریان برق تحت تأثیر عوامل زیادی مانند پوسیدگی سطح عایق، ضربه، له شدگی، لخت بودن قسمتی از رسانا، رطوبت، گرد و غبار و… ممکن است، بوجود آید. حال اگر این نشتی جریان برق به سطح بیرونی وسایل الکتریکی منتقل شود، ما به محض دست زدن به آنها، دچار برق گرفتگی خواهیم شد. برای حل این مشکل یک راه حل وجود دارد و آن هم سیم ارت به معنای سیم اتصال به زمین است.
تعداد سیم مجاز داخل لوله‌ی pvc
کانال لوله‌ی pvc در دو درجه مشترک وجود دارد که با ضخامت دیواره مجرا مشخص می‌شود. لوله‌ی pvc 40 یک مجرا با دیواره نازک‌تر می‌باشد که برای اکثر تاسیسات زیرزمینی ساده مانند اجرای اب کشی از حیاط به یک خروجی روی سوله استفاده می‌شود. لوله‌ی pvc 80 یک مجرای با دیواره ضخیم‌تر می‌باشد که در مناطق دارای ترافیک بالا، مانند زیر پارکینگ‌ها و مسیرهای رانندگی استفاده می‌شود. به دلیل ضخامت دیواره بیشتر، مجرای لوله 80 دارای قطر داخلی کمتری هست و بنابراین می‌تواند سیم‌های کمتر از یک کانال 40 از همان اندازه اسمی را در خود جای دهد. که با توجه به نوع قطر سیم و سایز ان می توان با بررسی جدول زیر تعداد سیم‌ها را مشخص کرد.
نکاتی در رابطه با سیم‌های داخل لوله‌ی pvc
- قرار دادن بیش از حد سیم در لوله یک اشتباه رایج در کار برق است. این نه تنها دشوار و خطرناک است، بلکه بر خلاف قانون ملی برق است.
- برای اینکه بفهمید چند سیم می‌توانید از لوله مد نظر خود عبور، ابتدا باید تمام اجزا را شمارش کنید مثلا هر سیم عایق بندی شده، تمام گیره‌های کابل با هم ترکیب شده، همه سیم‌های عایق بندی نشده با هم ترکیب شده و هر یک از پشتیبانی از نور یا فیکسچر دیگر و…
- قطر و ضخامت لوله عامل، تعیین کننده است.
- فاصله بین دو سیم نباید بیش از 600 میلی متر باشد.
- همچنین برای سیم‌کشی سایر سرویس‌های برق مانند داده‌ها، تلفن، کابل تلویزیون و فاصله 300 میلی متر باید بین ترانکینگ یا پارتیشن ضد الکترواستاتیکی که ارائه می‌شود رعایت شود.
سؤالات متداول
در ادامه می خواهیم به بررسی چند سوال متداول بپردازیم که ممکن است، برای اکثر افراد سوال باشد.
آیا می‌توان سیم‌های الکتریکی را از لوله‌ی pvc عبور داد؟
مجرای غیر فلزی معمولاً از پی وی سی ساخته می‌شود و انتخاب خوبی برای کاربردهای مسکونی در فضای باز است. لوله‌های غیر فلزی برقی آبی (ENT) فقط برای استفاده در محیط داخلی است. جعبه‌های فلزی یا پلاستیکی را می‌توان با مجرا غیر فلزی استفاده کرد. همیشه هنگام استفاده از مجرای لوله‌ی pvc سیم زمینی را نباید فراموش کنید.
چه نوع سیم برای مجرای لوله‌ی pvc استفاده می‌شود و چه سیم‌هایی می‌تون عبور داد؟
THHN (ترموپلاستیک با روکش نایلون با مقاومت در برابر حرارت بالا) بهترین سیم برای عبور دادن از طریق مجرای لوله‌ی pvc است. انواع دیگر سیم‌ها دارای غلاف لاستیکی چسبنده‌ای دارند که عبور دادن آنها تقریباً غیرممکن است. معمولاً به انواع سیم‌های دفن مستقیم اشاره می‌شود USE (خدمات ورودی زیرزمینی) – دارای عایق حرارتی – Tracer Wire و UF یا “Feeder Underground” – هر دو با عایق‌های ترموپلاستیک می توان عبور داد.
آیا می‌توان از لوله‌ی pvcسفید برای برق استفاده کرد؟
خیر، رنگ مشهودترین تفاوت بین لوله‌ی pvc معمولی و لوله‌ی pvc الکتریکی، در رنگ لوله‌ها است. لوله‌ی pvc که برای لوله‌کشی استفاده می‌شود معمولاً سفید است در حالی که لوله‌ی pvc مجرای برقی معمولاً خاکستری است.
تفاوت بین لوله PVC طوسی و سفید
در اول باید به این موضوع توجه داشته باشید که در حین انتخاب لوله مناسب برای برق کشی سازه، رنگ بندی لوله ها اولویت ندارند. اما نباید این حقیقت را فراموش کرد که تفاوت بین لوله های PVC سغید و طوسی می تواند در برنامه ساخت بسیار حائز اهمیت باشد. برای مثال، در اینجا لوله های استاندارد 80 و 40 PVC را با هم مقایسه می کنیم. در انتخاب لوله های برق، مهم ترین عامل تصمیم گیری، گلفتی و زخامت لوله ها به شمار می آیند. اگر با این لوله های استاندارد آشنا باشید، می دانید که لوله های 80 که معمولا طوسی روشن یا تیره رنگ هستند، زخامت بیشتری را نسبت به لوله های PVC 40 دارند که سفید رنگ هستند.
پس با احتساب گفته های بالا، بدیهی به نظر می رسد که لوله های سفید رنگ برای مصارف سازه های خانگی و داخلی گزینه مناسب تری نسبت به لوله های طوسی رنگ که برای پروژه ها و برنامه های بزرگ و در محیط آزاد مورد استفاده قرار می گیرد می باشد. البته ماده خام برای تولید لوله های PVC سفید رنگ است و رنگ طوسی برخی لوله ها به دلیل اضافه شدن ماده افزودنی خاصی می باشد که به فرمولاسیون این لوله ها اضافه شده است. این ماده افزودنی مقاومت در دمای بالا را تا حد زیادی افزایش داده و رسانایی جریان را ضعیف تر می کند. به همین دلیل است که می تواند شوک هزاران ولت ولتاژ لحظه ای را تحمل کند.
